تاریخچه دریای خزر

تاریخچه

دریای خزر که در گذشته به نامهایی چون خاواینسکی، دریای هیرکانیان، دریای جرجان (گرگان)، بحر مازندران بحر آبسکون و بحر قانیا، نامیده می‌شد، بزرگ‌ترین دریاچه رو.ی زمین است. این دریای بسته که در شمال کوهزایی آلپ- هیمالیا قرار گرفته، باقیمانده‌ای از دریای تتیس است که بر پایه پژوهش های زمین شناسان روسی، حدود 11000 سال پیش، پس از جدایش از دریاهای سیاه ومدیترانه، مستقل شده است.

وسعت

دریای خزر، با وسعت حدود 436000 کیلومتر مربع، 1200 کیلومتر طول و 220 تا 550 کیلومتر پهنا دارد. و حجم آب آن افزون بر 77000 کیلومتر مکعب است. گودی این دریا در بخش شمالی، 10 تا 12 متر و در بخش میانی، تا 770 متر است و گودترین نقطه آن در بخش جنوبی، تا 1000 متر نیزمی رسد. سطح آب دریاچه در حدود 26 تا 28 متر (برحسب سالهای مختلف) از سطح آب دریاهای آزاد، پایینتر است این دریا از طریق ولگا و همچنین کانال ولگا- دن که مجهز به حوضچه های تنظیم سطح آب و برقراری هم ترازی آب است، به طور غیر مستقیم با دریای بالتیک و دریای سیاه ارتباط دارد.

دریاچه خزر به سه ناحیه خزر شمالی، میانی و خزرجنوبی تقسیم می شود . دریای خزر تقریبا به شکل مستطیل می باشد عرض متوسط آن 302 کیلومتر می باشد . مجموع طول ساحلی خزر 6500 کیلومتر است که از این مقدار 657 کیلومتر آن سواحل ایران می باشد

دریای خزر به عنوان بزرگترین دریاچه جهان حدودا در یک دهه اخیر به یکی از صحنه های مهم چالش رقابت بین المللی تبدیل شده و به صورت یکی از مهمترین مناطق استراتژیک جهان وکانون توجه کشورهای همسایه و قدرت های جهانی در آمده است، لذا جهت شناخت این دریا وحوزه یا نظام منطقه ای آن لازم است توجه ای به ویژگی های طبیعی و جغرافیایی آن داشته باشیم.

دریای خزر در طول تاریخ در حیات طبیعی مناطق همجوار خود نقش بسزایی داشته است که بیشتر اهمیت اقتصادی می باشد اولین ومهمترین کارکرد تاریخی آن ، منابع آبزی مانند ماهیان، مرغان، پرندگان مهاجر وغذاهای دریایی بوده است که مردمان ساحل از آن درآمد کسب می کرده اند این منابع یکی از راههای فعالیت اقتصادی وکسب غذای اقوام حاشیه خزر بوده است دومین کارکرد تاریخی این دریا وسیله ارتباط ،حمل ونقل وتجارت منطقه بود